Szanowna Pani Marszałek,
Składam w załączeniu projekt ustawy.
Uzasadnienie
Projekt ustawy ma na celu:
1) wyjaśnienie wątpliwości co do statusu podmiotów, o których mowa w art. 7 § 2,
2) usunięcie martwych i zbędnych przepisów o obrońcach z urzędu,
3) w miejsce tychże - uregulowanie kwestii pełnomocnictwa - obecnie praktyka zależy od osoby asesora.
Szeroko o powyższych problemach pisałem już w Komentarzu, do którego w razie wątpliwości odsyłam, a niżej cytuję najistotniejsze fragmenty:
Składam w załączeniu projekt ustawy.
Ustawa Sejmu nr
o zmianie niektórych przepisów Kodeksu postępowania przed Trybunałem Koronnym
Art. 1
W Ustawie Sejmu nr 317 Kodeks postępowania przed Trybunałem Koronnym wprowadza się następujące zmiany:
1. W art. 3 dodaje się 4) w brzmieniu „podmioty, o których mowa w art. 7 § 2”.
2. Skreśla się art. 3a („§ 1. Określenie „Obrońca” oznacza osobę, która nie jest Asesorem Trybunału, a która wyraziła wolę na reprezentowanie uczestników postępowania i została zewidencjonowana w spisie, o którym mowa w art. 16a. § 1. § 2. Określenie „reprezentowanie” oznacza podejmowanie czynności procesowych w określonym postępowaniu przed Trybunałem Koronnym na korzyść uczestnika postępowania.”).
3. Art. 16a w brzmieniu:
„§ 1. Przewodniczący Trybunału prowadzi w przeznaczonym do tego dziale Trybunału na Forum Centralnym, spis (listę) obrońców. Usługi obrońców opłacane są z budżetu państwa.
§ 2. Uzyskanie statusu obrońcy lub jego zrzeczenie się odbywa się po przez złożenie oświadczenia przed Przewodniczącym Trybunału.
§ 3. Uczestnik postępowania ma prawo do ustanowienia obrońcy. Do skutecznego ustanowienia obrońcy przez uczestnika postępowania konieczna jest zgoda obrońcy. Zgodę obrońcy uczestnik postępowania uzyskuje samodzielnie, w drodze indywidualnych ustaleń.
§ 4. Jeżeli obrońca zgodzi się na reprezentowanie uczestnika postępowania przed Trybunałem, przedkłada Trybunałowi stosowne pełnomocnictwo.
§ 5. Obrońca dostaje wynagrodzenie z rachunku Rady Ministrów za każdy dzień reprezentowania uczestnika postępowania. Za dzień rozpoczęcia reprezentowania przyjmuje się dzień udzielenia pełnomocnictwa przez uczestnika postępowania, o którym mowa w §4. Za dzień zakończenia reprezentowania przyjmuje się dzień wycofania pełnomocnictwa lub dzień opublikowania wyroku przez Trybunał.
§ 6. Stawki dzienne wynagrodzenia dla obrońców określa rozporządzenie Rady Ministrów.
§ 7. Rozporządzenie Rady Ministrów może szczegółowo określić zasady wynagradzania, mając na uwadze ochronę przed wyłudzeniami funduszy z budżetu państwa oraz dookreślenie zasad nieujętych niniejszą ustawą, w tym ustanowić możliwość skorzystania z obrońcy w innych procesach bądź czynnościach przed Trybunałem. Rozporządzenie te może uzależniać wynagrodzenie za reprezentację od różnych warunków, w szczególności stanu majątku obywatela lub jego stażu w Księstwie Sarmacji.”
otrzymuje brzmienie
„§ 1. Uczestnik postępowania może udzielić przed Trybunałem Koronnym pełnomocnictwa do podejmowania czynności procesowych w określonym postępowaniu przed Trybunałem Koronnym na jego korzyść, co zwane jest dalej „udzieleniem pełnomocnictwa”.
§ 2. Udzielenie pełnomocnictwa staje się skuteczne z chwilą podjęcia przez osobę, której udzielono pełnomocnictwa czynności procesowych.
§ 3. Udzielenie pełnomocnictwa wygasa z chwilą złożenia przed Trybunałem Koronnym stosownego oświadczenia przez uczestnika postępowania lub osobę, której udzielono pełnomocnictwa.
§ 4. Nie można udzielić pełnomocnictwa Księciu, Asesorowi Trybunału oraz Prefektowi, ani osobie której udzieliła już pełnomocnictwa inna strona postępowania. W chwili powołania osoby, której udzielono pełnomocnictwa na funkcję wymienioną w zd. 1 udzielenie pełnomocnictwa wygasa.”
Art. 2
1. Ustawa wchodzi w życie z dniem podpisania, lecz nie znajduje zastosowania do postępowań już wszczętych.
2. Uchyla się Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie ustalenia kwoty zwrotu dla obrońców procesowych (poz. 9487 DP).
Uzasadnienie
Projekt ustawy ma na celu:
1) wyjaśnienie wątpliwości co do statusu podmiotów, o których mowa w art. 7 § 2,
2) usunięcie martwych i zbędnych przepisów o obrońcach z urzędu,
3) w miejsce tychże - uregulowanie kwestii pełnomocnictwa - obecnie praktyka zależy od osoby asesora.
Szeroko o powyższych problemach pisałem już w Komentarzu, do którego w razie wątpliwości odsyłam, a niżej cytuję najistotniejsze fragmenty:
Kim zatem stosownie do art. 3 są podmioty przystępujące w trybie art. 7 § 2 do sprawy ustrojowej, która przecież charakteru spornego nie ma? Literalna wykładnia wskazanego przepisu niewątpliwie prowadzi do wniosku, że uczestnikami postępowania nie są. Jednakże dotychczasowa praktyka Trybunału wskazuje, że również i te podmioty traktowane są na prawach uczestnika postępowania. Rozwiązanie takie – mimo pozornej sprzeczności omawianą regulacją – niewątpliwie należy uznać za trafne, przy czym nie w każdym wypadku podmioty te będą korzystać z pełni praw uczestnika postępowania (zob. m.in. komentarz do art. 7).
Artykuł 3a jest wyjątkowo niefortunną regulacją, którą ustawodawca wprowadził Ustawą Sejmu nr 326 z dnia 19 czerwca 2017 roku o ustanowieniu obrońców procesowych finansowanych z budżetu państwa pomimo, że nikt takiej potrzeby nie zgłaszał. Stosownie do powoływanej regulacji obrońcą jest każdy podmiot, który jest zewidencjonowany w spisie i działa na korzyść uczestnika. Obrońca może zostać ustanowiony nie tylko w postępowaniu karnym, ale i każdym innym (kolejna niekonsekwencja nazewnictwa). Regulacja ta, wraz z art. 16a wywiera jednak liczne i istotne skutki procesowe.
Co istotne ustawa w rezultacie omawianej nowelizacji wprowadza możliwość ustanowienia obrońcy opłacanego ze środków Skarbu, ale nie wprowadza możliwości ustanowienia obrońcy/pełnomocnika opłacanego przez uczestnika postępowania. Tym samym można odnieść wrażenie, że wolą ustawodawcy było uniemożliwienie powoływania pełnomocników i obrońców spoza listy i nieopłacanych przez Skarb. Regulacja taka była by jednak niewątpliwie sprzeczna z zasadami państwa prawa oraz zdrowego rozsądku, zwłaszcza że na listę może wpisać się każdy. Trybunał w praktyce dopuszcza do udziału w sprawie pełnomocników i obrońców ustanawianych samodzielnie przez strony, mimo że brak jest ku temu określonej podstawy prawnej.
